Allodynia: jak leczyć ból neuropatyczny?

Ból neuropatyczny jest efektem uszkodzenia układu nerwowego. Doświadcza go około 10% ludzi. Każdy z nas posiada określony próg jego odczuwania, ale z reguły mieści się on w pewnych określonych normach nasilenia.

Zaistnienie jakiegoś bodźca wiąże się zazwyczaj z podobnymi u każdej osoby doznaniami bólowymi. Inny poziom bólu i jego rodzaj będziemy odczuwali po ugryzieniu komara, a zgoła odmienny po włożeniu ręki do wrzątku. Osoby cierpiące na ból neuropatyczny inaczej go odczuwają nie tylko w zakresie rodzaju, ale również natężenia.

Jedne z nich mogą odczuwać ból przy noszeniu pierścionka na palcu, a inne nie będą nic czuły po mocnym uderzeniu o metal.

Kiedy powstaje ból neuropatyczny?

Ból neuropatyczny powstaje na skutek zaburzenia przewodzenia informacji wzdłuż włókien nerwowych, a także nieprawidłowego ich odbioru w rdzeniu kręgowym i mózgu. Uszkodzone nerwy na skutek nieprawidłowego działania wysyłają nieprawdziwe, zniekształcone lub wyolbrzymione informacje.

Objawem bólu neuropatycznego jest ból przeszywający, piekący, nieprzyjemny, któremu zwykle towarzyszy palenie, drętwieni, mrowienie kończyn lub uczucie zimna i wrażenie ich osłabienia. Kolejnym objawem jest przeczulica skóry, pojawiająca się nawet na skutek podmuchów powietrza, kontaktu z ubraniem, ciepła, zimna, dotyku. Reakcją na bodziec przy tego rodzaju uszkodzeniu nerwów jest nadmierna odpowiedź na ból lub brak jego odczuwania.

Zdarza się, że pojawia się on z opóźnieniem i rozchodzi się poza obszar nerwu, który został uszkodzony. Często może mieć charakter nagłego, silnego wręcz przeszywającego doznania bólowego, które najczęściej pojawia się w nocy i zakłóca wypoczynek, powodując bezsenność.

Objawem bólu neuropatycznego są także zmiany skórne, bladość kończyn, nadmierna potliwość lub jej brak, wypadanie włosów, a także brak możliwości wykrywania i rozróżniania substancji chemicznych oraz zaburzenie wrażeń smakowych. 

Jakie są objawy neuropatii małych włókien?

Dolegliwości zgłaszane przez pacjentów to przede wszystkim ból o dużym nasileniu. Może również wystąpić:

• Hiperalgezja, czyli nadmierne, niewspółmierne do bodźca odczuwanie bólu.
• Analgezja, która jest zupełnym brakiem odczuwania bólu, co może być niezwykle niebezpieczną sytuacją, gdyż osoba nie reaguje właściwie na bodziec, który może stanowić zagrożenie dla jej życia i zdrowia.
• Allodynia, która jest odczuwaniem bólu wtedy, gdy zwykle nie powinien być odczuwalny, na przykład podczas picia zimnego lub ciepłego napoju, podmuchu wiatru, noszenia zegarka lub podczas wszelkiego nacisku na skórę.

Jakie są przyczyny neuropatii małych włókien?

Przyczyną neuropatii małych włókien może być ucisk na nerwy, choroby metaboliczne, a także infekcja, bądź jako skutek operacji. Często pojawia się u osób chorych na cukrzycę, jako powikłanie po półpaścu, a także w chorobie Parkinsona i w przebiegu stwardnienia rozsianego. Towarzyszy również:

• chorobom nowotworowym,
• zakażeniu HIV,
• sarkoidozie,
• celiakii,
• boreliozie.

Jednak w wielu przypadkach przyczyny bólu neuropatycznego nie są znane.

Czy możliwe jest leczenie neuropatii małych włókien?

Leczenie bólu neuropatycznego należy rozpocząć od rozpoznania jego przyczyny. Jeśli jest ona znana, to pierwszym krokiem jest wyleczenie choroby, która powoduje ból neuropatyczny, bądź jej ustabilizowanie.

Podstawowym sposobem jest farmakoterapia. Najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwdepresyjne. Przy bólu neuropatycznym o nieznanej przyczynie leczenie koncentruje się na złagodzeniu dolegliwości.

Neuropatia małych włókien – badanie

Diagnostyka neuropatii jest skomplikowana, gdyż należy wyeliminować inne schorzenia. Ważnym jej elementem jest dokładny wywiad na temat obecnych, a także przebytych schorzeń oraz obciążeń rodzinnych. Badaniem diagnostycznym jest ocena gęstości włókien nerwowych naskórka w biopsji skóry obszaru zajętego bólem neuropatycznym, gdzie stwierdza się najczęściej zmniejszoną ilość zakończeń nerwowych.