Podejrzenie jaskry – jakie badania należy wykonać?

Jaskra to poważne schorzenie oczu, które może prowadzić do trwałej utraty wzroku. Jej podstępny charakter sprawia, że rozwija się często bez wyraźnych objawów, a pacjent nie jest świadomy pogarszającego się stanu zdrowia oczu. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie mogą jednak znacznie zahamować postęp choroby i ochronić wzrok. W niniejszym artykule omówimy, czym jest jaskra, jakie są jej przyczyny i objawy, jakie badania należy wykonać przy podejrzeniu tej choroby, na czym one polegają, jak wygląda leczenie jaskry oraz czy można ją całkowicie wyleczyć.

Czym jest jaskra?

Jaskra to grupa chorób oczu, które prowadzą do uszkodzenia nerwu wzrokowego, często związanego z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Uszkodzenie nerwu wzrokowego może prowadzić do stopniowej utraty pola widzenia, a w zaawansowanych przypadkach do całkowitej ślepoty. Jaskra jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku na świecie.

Przyczyny jaskry

Główne przyczyny jaskry nie są do końca znane, ale do czynników ryzyka zalicza się:

• Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe
• Wiek powyżej 60 lat
• Historia rodzinna jaskry
• Krótkowzroczność
• Cukrzyca
• Nadciśnienie tętnicze
• Przewlekłe stosowanie sterydów

Objawy jaskry

Jaskra często rozwija się bezobjawowo, szczególnie we wczesnych stadiach. Do objawów, które mogą wskazywać na jaskrę, należą:

• Stopniowe zwężenie pola widzenia, zwłaszcza peryferyjnego
• Częste bóle głowy i oczu
• Widzenie “halo” wokół źródeł światła
• Zmniejszona ostrość wzroku

Badania przy podejrzeniu jaskry

Przy podejrzeniu jaskry konieczne jest wykonanie szeregu badań diagnostycznych. Do najważniejszych należą:

Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria)

Badanie to polega na mierzeniu ciśnienia wewnątrz oka za pomocą specjalnego urządzenia zwanego tonometrem. Podwyższone ciśnienie może wskazywać na ryzyko jaskry.

Badanie OCT (optyczna koherentna tomografia)

Badanie OCT to nieinwazyjne badanie obrazowe, które pozwala na szczegółową ocenę struktury siatkówki i nerwu wzrokowego. Dzięki temu możliwe jest wykrycie nawet niewielkich zmian związanych z jaskrą.

Perymetria (badanie pola widzenia)

Badanie to mierzy, jak szerokie jest pole widzenia pacjenta i czy nie doszło do jego ograniczenia. Wczesne zmiany w polu widzenia mogą być jednym z pierwszych objawów jaskry.

Gonioskopia

To badanie polega na ocenie kąta przesączania w oku, co pozwala na określenie typu jaskry (otwartego lub zamkniętego kąta).

Oftalmoskopia

Badanie to pozwala na bezpośrednią ocenę nerwu wzrokowego i wykrycie ewentualnych uszkodzeń.

Na czym polegają badania?

• Tonometria: podczas tego badania pacjent siada przed urządzeniem, które delikatnie dotyka powierzchni oka, mierząc jego ciśnienie. Jest to szybkie i bezbolesne badanie.
• Badanie OCT: pacjent siedzi przed urządzeniem, które skanuje oko, tworząc szczegółowe obrazy siatkówki i nerwu wzrokowego. Badanie trwa kilka minut i jest również bezbolesne.
• Perymetria: pacjent patrzy na punkt świetlny w centrum ekranu i sygnalizuje, gdy zauważy inne, pojawiające się na obwodzie. Badanie pozwala na mapowanie pola widzenia.
• Gonioskopia: lekarz używa specjalnej soczewki kontaktowej z lustrem, aby zbadać kąt przesączania w oku. Badanie jest szybkie i bezbolesne, choć może wymagać zastosowania kropli znieczulających.
• Oftalmoskopia: lekarz używa oftalmoskopu do dokładnego obejrzenia tylnej części oka, szczególnie nerwu wzrokowego. Badanie jest szybkie i nieinwazyjne.

Leczenie jaskry

Leczenie jaskry ma na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego i ochronę nerwu wzrokowego przed dalszym uszkodzeniem. Do metod leczenia należą:

• Leki: krople do oczu są najczęściej stosowanym leczeniem w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Mogą być również stosowane leki doustne.
• Laseroterapia: procedury laserowe, takie jak trabekuloplastyka laserowa, mogą poprawić odpływ płynu z oka, zmniejszając ciśnienie.
• Chirurgia: w przypadkach, gdy inne metody leczenia nie są skuteczne, może być konieczna operacja, taka jak trabekulektomia, w celu stworzenia nowego kanału odpływu płynu.

Czy można całkowicie wyleczyć jaskrę?

Jaskra jest chorobą przewlekłą i nie można jej całkowicie wyleczyć. Jednak dzięki wczesnemu wykryciu i odpowiedniemu leczeniu możliwe jest skuteczne kontrolowanie ciśnienia wewnątrzgałkowego i zapobieganie dalszemu uszkodzeniu nerwu wzrokowego, co pozwala na zachowanie dobrego widzenia na dłużej.

Podsumowując, jaskra jest poważnym schorzeniem oczu, które może prowadzić do trwałej utraty wzroku. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zachowania zdrowia oczu. Badania takie jak tonometria, badanie OCT, perymetria, gonioskopia i oftalmoskopia pozwalają na dokładną diagnozę i monitorowanie choroby. Choć jaskry nie można całkowicie wyleczyć, odpowiednia terapia może znacząco zahamować jej postęp i chronić wzrok. Regularne wizyty u okulisty i dbałość o zdrowie oczu są niezbędne, aby cieszyć się dobrym widzeniem przez całe życie.