Sprawdź, jakie badania warto wykonać u okulisty

Oczy pełnią kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu. Niestety, wraz z upływem czasu, w miarę jak organizm się starzeje, narząd wzroku również podlega pewnym nieodwracalnym zmianom. Oczy z wiekiem stają się bardziej podatne na różne schorzenia.

Dlatego niezwykle istotna jest świadomość nt. chorób oczu, które najczęściej dotykają osoby starsze. Znajomość pierwszych objawów tych schorzeń oraz świadomość, jak ważne są regularne badania wzroku, może pomóc w wczesnym wykryciu tych schorzeń, co w niektórych przypadkach może nawet uratować Twój wzrok! Profilaktyka pomoże również zapewnić również długotrwałą dobrą formę i poprawne funkcjonowanie oczu. W tym artykule przyjrzymy się najczęstszym chorobom oczu występującym u osób starszych, ich objawom, leczeniu oraz profilaktyce. 

Jakie choroby oczu najczęściej dotykają osoby starsze? 

Można wyróżnić kilka schorzeń narządu wzroku, które występują u osób w starszym wieku znacznie częściej, niż u młodszych. Jest to zwłaszcza:

• zaćma,
• jaskra,
• degeneracja plamki żółtej związana z wiekiem,
• retinopatia cukrzycowa.
• Poniżej opisujemy, na czym polegają te choroby, jak rozpoznać ich objawy oraz jak wygląda leczenie. Dowiesz się także, jakie są czynniki ryzyka dla zachorowania oprócz wieku. 

Zaćma – co to za choroba?

Zaćma to schorzenie, które polega na zmętnieniu soczewki oka. Objawy zaćmy obejmują pogorszenie ostrości wzroku, zamglenie widzenia, trudności w rozpoznawaniu kolorów oraz trudne do opisania wrażenie, jakby przed oczami znajdowała się zasłona. Leczenie polega na chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki i wszczepieniu pacjentowi soczewki sztucznej. Osoby mające historię rodzinną zaćmy mogą być bardziej podatne na rozwój choroby. Inne czynniki ryzyka to palenie tytoniu – szkodliwe substancje chemiczne zawarte w dymie tytoniowym mogą wpływać na soczewkę oka i przyspieszać jej zmętnienie. Szkodliwa jest także długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV, dlatego ważne jest noszenie okularów przeciwsłonecznych o odpowiednich filtrach, szczególnie w intensywnym słońcu. Zaćmę mogą spowodować również urazy oka – mechaniczne i na skutek warunków pracy oraz długotrwała terapia niektórymi lekami (np. kortykosteroidy), a także inne choroby, jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość czy choroby układu krążenia,  

Czym jest jaskra i jak ją leczyć?

Jaskra jest chorobą, która powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego. W początkowych stadiach może przebiegać bezobjawowo, dlatego regularne badanie wzroku jest absolutnie kluczowe dla jej wczesnego wykrycia. Szczególnie ważne jest, by wykonywać podczas badania wzroku pomiar ciśnienia wewnąrtzgałkowego. W miarę rozwoju, choroba objawia się utratą pola widzenia, głównie w częściach obwodowych. Leczenie jaskry obejmuje stosowanie leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, zabiegi laserowe i/lub chirurgiczne. 

Szczególnie narażone na jaskrę są osoby, które cierpią na krótkowzroczność, mają wysokie ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, niskie ciśnienie krwi. Oprócz tego, znaczenie mają także czynniki genetyczne, urazy oka i niektóre leki – np. kortykosteroidy jak w przypadku zaćmy, a także choroby jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy choroba wieńcowa. 

AMD, czyli degeneracja plamki żółtej – na czym polega?

Skrót pochodzi od angielskiego terminu Age-Related Macular Degeneration. To schorzenie, które dotyka plamki żółtej, odpowiedzialnej za centralne widzenie. Jest to najczęstsza przyczyna pogorszenia i utraty wzroku u osób w wieku powyżej 50 lat. Plamka żółta (makula) to obszar siatkówki o największej gęstości komórek odpowiedzialnych za ostre widzenie i rozpoznawanie szczegółów. Objawy AMD obejmują stopniowe pogorszenie ostrości widzenia w centralnej części pola widzenia, zniekształcenie linii prostych oraz trudności w czytaniu i rozpoznawaniu twarzy. Istnieją dwa rodzaje AMD: sucha (występuję najczęściej) oraz mokra. Leczenie AMD obejmuje stosowanie suplementów diety, terapię fotodynamiczną lub leki antyangiogenowe w przypadku AMD mokrej.

Retinopatia – czy dotyczy tylko cukrzyków? 

Retinopatia to powikłanie cukrzycy, które dotyczy siatkówki oka. W większości przypadków występuje u osób z cukrzycą typu 1 lub typu 2. Jednak niektóre badania sugerują, że retinopatia cukrzycowa może również występować u osób starszych bez wcześniejszej diagnozy cukrzycy. Istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą predysponować osoby starsze do tego schorzenia, niezależnie od obecności cukrzycy. Są to m.in. nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, długotrwałe palenie papierosów, hiperlipidemia (wysoki poziom lipidów we krwi) oraz długotrwałe obciążenie wzroku (np. praca przy komputerze przez długie godziny).W wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych w siatkówce może dochodzić do pogorszenia widzenia. Objawy obejmują m.in. plamy w polu widzenia, utratę ostrości widzenia oraz trudności w widzeniu w nocy. Jako leczenie stosuje się metody laserowe i iniekcje leków antyangiogennych. 

Jak zapobiegać chorobom oczu u osób starszych? 

Regularne wizyty u okulisty są niezwykle ważne dla osób w każdym wieku, ale szczególnie po 50 roku życia. Badanie wzroku przeprowadzane przez lekarza specjalistę to podstawowa profilaktyka, która pozwala na wczesne wykrycie i leczenie chorób oczu. Nie należy go bagatelizować, gdyż może zapobiec utracie wzroku, a w lżejszych przypadkach – znacznie złagodzić objawy. Okulista prywatnie może zalecić noszenie odpowiednich okularów lub soczewek kontaktowych, oraz udzielić porad dotyczących ogólnego dbania o zdrowie oczu.

W przypadku jakichkolwiek zmian w widzeniu, trudnościach czy niepokojących objawach, ważne jest jak najszybsze skonsultowanie się z okulistą, nawet przed zaplanowaną wizytą kontrolną. Wczesna diagnoza i leczenie mogą zdecydowanie poprawić jakość życia osób starszych i zapobiec powikłaniom związanym z chorobami oczu.